Wprowadzenie do tematu spotkania poprzez przedstawienie tła historycznego Grudnia 70 oraz stanu wojennego przeprowadził Grzegorz Rudziński. Pierwszym prelegentem był Władysław Czyżewski. Pan Władysław w roku 1970 był organizatorem strajku na wydziale W4, największym w stoczni. Zebrani mieli okazję usłyszeć wspomnienia bezpośredniego uczestnika tych wydarzeń. 46 lat temu, między 14 a 22 grudnia 1970 r., milicja i wojsko otworzyli ogień do manifestujących robotników i przypadkowych osób, które sprzeciwiały się drastycznym podwyżkom cen, walcząc także o godną płacę. Zginęło, według oficjalnych danych, 45 osób a 1165 zostało rannych. Manifestowano głównie w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Elblągu. Komunistyczni kaci, sprawcy wydarzeń nadal są na wolności.
Podczas tych wydarzeń tylko w Szczecinie reżim komunistyczny pozostawił po sobie 16 ofiar, wśród których byli młodzi ludzie i robotnicy.
Andrzej Romaniecki oraz Bronisław Larek wprowadzili słuchaczy w wydarzenia z działalności podziemnej Solidarności na terenie Dolnej Odry. Początki gryfińskiej opozycji demokratycznej datują się w naszym mieście od strajku w czerwcu 1976. Po zwolnieniu z pracy i prześladowaniu członków Komitetu Strajkowego, bracia Jan i Mirosław Witkowscy w 1977 r. nawiązali kontakt z Komitetem Obrony Robotników. Dołączył do nich śp. Zdzisław Podolski. Rozrastające się środowisko gryfińskich opozycjonistów kolportowało wydawnictwa niezależne, uczestniczyło w spotkaniach KOR w Warszawie, nawiązało tez kontakt ze środowiskiem opozycji w Trójmieście. W październiku 1979, razem z działaczami szczecińskimi, założyli Wolne Związki Zawodowe Pomorza Zachodniego.
Podczas spotkania nie zabrakło osobistych wspomnień z 1976 roku, akcji kolportażowych i demonstracji z lat stanu wojennego oraz nieprzyjemnych spotkań ze Służbą Bezpieczeństwa. Andrzej Romaniecki zaprezentował swój wiersz na cześć Zdzisława Podolskiego. Obaj prelegenci podkreślali rolę braci Witkowskich i Zdzisława Podolskiego w tworzeniu gryfińskiej opozycji.
Ozdobą spotkania była kolekcja ponad 300 szt. wydawnictw niezależnych, jaką udostępnili ze swoich zbiorów sołtys Gardna Tadeusz Feller i Andrzej Romaniecki. Wśród nich znalazły się: zbiory prasy opozycyjnej, ulotek, plakatów oraz zakazanej wówczas literatury. Swoistym białym krukiem było wydanie „Jedności”, oficjalnej gazety Regionu Pomorze Zachodnie NSZZ „Solidarność”, wydrukowanej 14 grudnia 1981 w oblężonej przez milicję i wojsko Stoczni Warskiego.
Co niezmiernie cieszy, po prelekcji doszło do żywej i ciekawej dyskusji pomiędzy słuchaczami i prelegentami. Spotkanie trwało 4 godziny i uczestniczyło w nim 25 osób.
Nasze organizacje mają ambicję, aby w przyszłym roku zebrać wszystkich gryfińskich działaczy opozycyjnych i zorganizować o wiele większe wydarzenie.
Kamil Frelichowski
Napisz komentarz
Komentarze