ABC szczepień na szóstkę

W ostatnich latach coraz częściej pojawiają się doniesienia o powracających chorobach zakaźnych  i powikłaniach będących efektem tych chorób. Takim przykładem może być krztusiec. Przed wprowadzeniem szczepień przeciw krztuścowi w Polsce odnotowywano co roku kilkadziesiąt tysięcy zachorowań. Po wprowadzeniu szczepień masowych liczba zachorowań w ciągu kolejnych lat zmniejszyła się prawie 100-krotnie. Od połowy lat 90. obserwowano ponownie wzrost zachorowań na tę chorobę. W 2012 roku, odnotowano szczególnie wysoką liczbę zgłoszonych zachorowań na krztusiec. Liczba chorych wynosiła ponad 4,6 tys., z czego prawie 1,5 tys. osób wymagało hospitalizacji4. Krztusiec rozprzestrzenia się bardzo szybko, drogą kropelkową podczas kaszlu. Najcięższy przebieg choroby jest obserwowany u małych dzieci, zwłaszcza u niemowląt. Krztusiec jest powszechnie uważany za chorobę wieku dziecięcego, jednak coraz częściej jest rozpoznawany u młodzieży i dorosłych. W ostatnich latach ponad połowa zachorowań na krztusiec przypada właśnie na te grupy wiekowe. Krztusiec u młodzieży i dorosłych może stanowić istotne źródło zakażenia dla nieuodpornionych niemowląt, u których ryzyko powikłań jest wysokie.

 

Szczepienia ochronne od wielu lat odgrywają zasadniczą rolę w profilaktyce chorób zakaźnych. Wraz z postępem w dziedzinie wakcynologii, lista szczepień obowiązkowych i zalecanych powiększała się. Dzięki temu poszerzały się również możliwości profilaktyki chorób zakaźnych. Początkowo, aby zaszczepić przeciwko kilku chorobom zakaźnym wieku dziecięcego podawano wiele pojedynczych szczepionek. Obecnie, dzięki stosowaniu szczepień skojarzonych istnieje możliwość zaszczepienia przeciwko kilku chorobom jednocześnie.

 

Szczepienia skojarzone to nowoczesne preparaty wieloskładnikowe zawierające antygeny kilku drobnoustrojów w jednej strzykawce. Dzięki temu mogą być stosowane w uodparnianiu organizmu dziecka, jednocześnie przeciwko kilku chorobom zakaźnym. W Polsce dostępne są dwa rodzaje szczepień wysokoskojarzonych na bazie DTPa: szczepienia „6 w 1” i „5 w 1”. Szczepionki „6 w 1” są stosowane w zapobieganiu sześciu chorobom, takim jak: błonica, tężec, krztusiec, zakażenia wywoływane przez Hib i poliomyelitis oraz wirusowe zapalenie wątroby typu B1,8,9,10,11. Przed pierwszą wizytą szczepienną w 2. miesiącu życia najlepiej zapoznać się z informacjami na temat szczepień ochronnych, korzystając z obiektywnych źródeł.1 O szczepienia skojarzone warto zapytać położną środowiskową podczas wizyty patronażowej, pielęgniarkę wykonującą szczepienia lub lekarza pediatrę. 

 

Pełny cykl szczepienia obejmuje szczepienie pierwotne (trzy dawki) oraz uzupełniające (jedna dawka). Pierwszą dawkę należy podać zgodnie z programem szczepień w 2. miesiącu życia. Kolejne dwie dawki powinny być zaaplikowane na przełomie 3/4 oraz 5/6 miesiąca życia. Pomiędzy 16., a 18. miesiącem życia, należy zaszczepić dziecko, tzw. dawką uzupełniającą.

 

Istnieje wiele powodów, dla których warto skorzystać ze szczepień „6 w 1”. Szczepienia wysokoskojarzone przynoszą korzyści zarówno dzieciom, jak i ich rodzicom. Oto niektóre z nich:

 

1. Szczepienia skojarzone „6 w 1” stosowane są w zapobieganiu zachorowaniom na 6 chorób: błonicę, tężec, krztusiec poliomyelitis, zakażenia wywoływane przez Hib i WZW B

 

2. Mniej bólu i łez oraz mniejszy stres dla rodzica. Korzystając ze szczepień „6 w 1” dziecko uniknie kilku bolesnych wkłuć, które często odbywają się jedne po drugim, podczas tej samej wizyty. Dzięki temu maluch uniknie kontaktu ze strzykawkami, który kończy się płaczem.

 

3. Mniejsza liczba wkłuć. Przy podaniu szczepień „6 w 1” na pierwszej wizycie szczepiennej w 2. miesiącu życia liczba wkłuć zredukowana jest z 3. do 1., a u dzieci do ukończenia drugiego roku życia – z 14. wkłuć do 5.

 

4. Profil bezpieczeństwa szczepień skojarzonych potwierdzony w badaniach klinicznych i po wprowadzeniu do obrotu10-13. Jednym ze składników szczepień skojarzonych „6 w 1” jest  bezkomórkowy antygen krztuśca. W porównaniu do całokomórkowego krztuśca jest on lepiej tolerowany, przez co powoduje mniej odczynów poszczepiennych.

 

5. Wybór szczepień „6 w 1” oznacza również mniej wizyt szczepiennych. Przy wyborze szczepień „6 w 1” wizyta w 7 miesiącu życia nie jest konieczna. Jeśli cykl szczepienia kontynuujemy stosując szczepienia „6 w 1”, dawkę uzupełniającą należy podać zgodnie z programem szczepień w 16.-18. miesiącu życia.

 

6. Szczepienia skojarzone można podawać jednocześnie z innymi szczepieniami pediatrycznymi, np. przeciwko pneumokokom. Podawanie ich, powinno odbywać się zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych i zaleceniami producentów.

 

Szczepienia skojarzone „6 w 1” i „5 w 1” stosowane są w programach szczepień masowych w wielu krajach w Europie i stały się standardem w codziennej praktyce15. Obecnie, w Polsce około 60 proc. rodziców decyduje się na szczepienia skojarzone, w trosce o lepszy komfort i kompleksową ochronę swojego dziecka przed chorobami zakaźnymi. Agata Struzik, Marketing & Communications Consultants